Historia biblioteki
w Nowym Mieście nad Pilicą
Dr. Piotr Głuszkiewicz organizuje w 1924 r. bibliotekę miejską.
Fragment o bibliotece pochodzi z książki „Dzieje Nowego Miasta n/Pilicą”
Podczas II wojny światowej uległo zniszczeniu wiele instytucji kulturalnych, szczególnie bibliotek, których zasoby w dużej mierze zostały wywiezione przez Niemców. Z miejskiej biblioteki w Nowym Mieście okupanci zabrali 1550 książek, zaś z biblioteki gminnej w Górze 83 tomy. Większą część woluminów mieszkańcy zdołali ukryć.
Miejska Biblioteka w Nowym Mieście nad Pilicą została oficjalnie otwarta 16 I 1949 r. Jej kierownictwo objęła Stanisława Heybowicz Biblioteka nie posiadała własnego lokalu i była kilkakrotnie przenoszona do różnych budynków. Pierwsze pomieszczenia dostała w Magistracie Nowego Miasta przy placu Wolności, nie odpowiadały one jednak wymogom biblioteki, gdyż były ciasne i nie mogły pomieścić wszystkich woluminów. Następnie została ulokowana w budynku po byłej księgarni Towarzystwa Wychowawczo-Oświatowego „Przyszłość" przy ul. Warszawskiej 6". Otrzymała dwie dość duże sale, które na pewien czas rozwiązały problem z pomieszczeniem książek. Biblioteka posiadała także kilka filii, które mieściły się przy świetlicach miejskich oraz szkołach. Książki do biblioteki zaczęto zbierać już w lutym 1945 r. Mieszkańcy chętnie przynosili książki z własnych zbiorów, odzyskano też część woluminów ukrytych w czasie wojny przed Niemcami. Biblioteka otrzymała też różne dotacje z powiatu, województwa a nawet z Ministerstwa Oświaty.
Pierwsi czytelnicy pojawili się już w lutym w 1945 r., w roku następnym było ich 127. Zasoby biblioteczne liczyły około 1700 woluminów. W ciągu 1946 r. czytelnicy wypożyczyli 2233 książki, zaś w 1947 r. 133 czytelników przeczytało 2255 woluminów. W roku następnym dokonano wypożyczenia 2294 książek, Biblioteka prowadziła również prenumeratę czasopism oraz gazet codziennych, a także organizowała konkursy recytatorskie i czytelnicze oraz odczyty i spotkania z ludźmi kultury.
Także gmina Góra posiadała swoją bibliotekę. Jej siedziba mieściła się w Nowym Mieście nad Pilicą przy ul. Warszawskiej 80. Pierwszym kierownikiem biblioteki była Bronisława Grudzień, a od 8 V 1952 r. funkcję tę pełniła Zofia Wąsowska. Uroczyste otwarcie odbyło się w biurze Zarządu Gminnego 16 I 1950 r. Zbiórkę książek do biblioteki rozpoczęto w 1945 r. Niestety, nie udało się odzyskać woluminów zabranych z biblioteki w Górze w 1943 r. Niemcy zniszczyli wszystkie szafy i wyposażenie tamtejszej biblioteki, dlatego należało zakupić nowe półki na książki oraz stoliki do czytelni. Corocznie w budżecie gminy przewidywano środki finansowe na uruchomienie i rozwój czytelnictwa. W 1947 r. była to kwota 50000 zł, zaś rok później 70000 zł. Niestety, były to zbyt małe sumy pokrycie wszystkich potrzeb instytucji. W lutym 1949 r. biblioteka miała 120 woluminów i liczy 15 czytelników. Dwa miesiące później było ich już 38, a w maju 60. Od 14 III 1952 r. biblioteki inne przeszły pod zarząd władz powiatowych.
Fragment o bibliotece pochodzi z książki „Dzieje Nowego Miasta nad Pilicą”
W związku z nowym podziałem administracyjnym i likwidacją powiatu w 1975 roku Biblioteka znalazła się w woj. radomskim bez Tarczyna i filii w Grzędach, natomiast Bibliotekę w Nowym Mieście z filiami w Bielinach, Woli Pobiedzińskiej i Żdżarach z dawnego powiatu rawskiego powierzono opiece Grójca.
Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Grójcu prowadziła centralny zakup do 16 placówek. Biblioteki w Mogielnicy, Nowym Mieście, Warce kupowały książki do swych bibliotek co odpowiadało sieci księgarń.
Systematycznie prowadzony był katalog centralny książek obejmujący wszystkie biblioteki.
W gm. Nowe Miasto powstała placówka w Domaniewicach /1986 r./ i wydzielono Bibliotekę dla Dzieci /1987/.
Informacje pochodzą ze strony internetowej Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej im. Wacława Skarbimira Laskowskiego w Grójcu.
Jędrzejewska E., Porada J., Walczak M., Walczak-Słonecka A.: „Dzieje Nowego Miasta nad Pilicą”, wyd. Gmina Nowe Miasto nad Pilicą, 2011, s.139-140
Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna im. Wacława Skarbimira Laskowskiego w Grójcu.: „O bibliotece”, Grójec, 2016
Traczyk S. : Dzieje Nowego Miasta n/Pilicą
